جداسازی و شناسایی باکتری‏های مولد بیوپلیمر پلی‏هیدروکسی‏آلکانوآت از خاک‏های آلوده به نفت منطقه مسجد سلیمان و بهینه‏سازی شرایط تولید

مقدمه: پلی هیدروکسی‏آلکانوآت (pha) از جمله پلیمرهای زیست تخریب پذیر است که توسط باکتری‏ها تولید می‏شود و کاربرد آن به‏جای پلاستیک‏های پتروشیمیایی می‏تواند موجب کاهش آلودگی محیط زیست شود. هدف از پژوهش حاضر، جداسازی و شناسایی باکتری‏های مولد pha از ناحیه نفتی مسجدسلیمان، تعیین درصد pha تولیدی توسط این باکتری‏ها، تعیین شرایط بهینه دما، اسیدیته، غلظت و نوع منابع کربن و نیتروژن بر میزان سنتز pha و امکان استفاده از پسماندهای نفتی به عنوان بستر ارزان قیمت کربن برای سنتز pha توسط باکتری‏های جداشده است‏‏.  مواد و روش‏‏ها: در ابتدا 9 نمونه خاک از چهار ناحیه آلوده به نفت مسجدسلیمان برداشت شد و غربال‏گری اولیه با استفاده از محیط msm در دمای 28 درجه سانتی‏گراد انجام گرفت. جدایه‏ها از نظر تولید pha با استفاده از رنگ آمیزی سودان سیاه تایید و با استفاده از آزمون‏‏های فنوتیپی و تعیین توالی 16s rrna تعیین هویت شدند. بهینه‏سازی ‏دما، اسیدیته، منابع کربن و نیتروژن برای رشد باکتری‏ها نیز انجام شد.  نتایج: در این پژوهش، 11 جدایه مولد pha شناسایی شد که از بین آن‏ها جدایه mis-1 با 522/58 درصد وزن خشک سلولی بیش‏ترین میزان pha را تولید می‏کرد. این جدایه بر اساس ویژگی‏های فنوتیپی و بررسی توالی 16s rrna با 95 درصد شباهت متعلق به گونه pseudomonas aeruginosa تشخیص داده شد. به‏علاوه نتایج آزمون‏‏های بهینه‏سازی نشان داد که این جدایه در دمای 37 درجه سانتی‏گراد، اسیدیته 7، گلوکز به عنوان منبع کربن، سولفات آمونیوم به عنوان منبع نیتروژن و در نهایت، غلظت 10 گرم بر لیتر منبع کربن و غلظت 5/0 گرم بر لیتر منبع نیتروژن بالاترین میزان pha را سنتز می‏کند.  بحث و نتیجه‏گیری: نتایج این پژوهش نشان می‏دهد که خاک های آلوده به نفت منطقه مسجدسلیمان به علت آلودگی طولانی مدت و میزان کربن بالا، زیستگاه مناسبی برای غربال‏گری باکتری‏های مفید از جمله مولد pha هستند.